Voedingsadviezen bij het gebruik van pancreasenzymen
Je arts heeft je pancreas- (=alvleesklier) enzymen voorgeschreven. Deze zijn onmisbaar voor een goede spijsvertering. Ze helpen je bij het opnemen van de energie en bouwstoffen uit je voeding.
Normaal gesproken produceert je alvleesklier dagelijks 1,2 liter alvleesklier sap wat naar de 12 - vingerige darm wordt gevoerd. Hier mengt het voedsel zich met het alvleesklier sap en dus ook met de enzymen. Pas nadat de pancreasenzymen hebben ingewerkt op het voedsel, kunnen voedingsstoffen via de wand van de dunne darm in ons lichaam worden opgenomen.
Wanneer je alvleesklier te weinig enzymen afgeeft kunnen belangrijke voedingsstoffen niet door het lichaam worden opgenomen. Vooral de vetten blijven onverteerd en deze verlies je dan onverwerkt met de ontlasting. Je kunt hierbij vermageren, ondanks dat je voldoende eet. Ook kun je vette en plakkerige ontlasting krijgen die sterk ruikt. Of last hebben van een bolle, opgeblazen buik, buikkrampen, meer dan normale winderigheid en / of vermoeidheid.
Pancreasenzympreparaten zijn capsules met daarin gedroogde korrels. In de korrels zitten de enzymen lipase, protease en amylase. Iedere korrel bevat een beschermlaagje (coating) om de enzymen tegen maagzuur te beschermen. In de dunne darm gaan de korrels uit de capsules open en kunnen de verteringsenzymen hun werk doen.
Hoeveel pancreasenzympreparaten zijn er nodig?
De hoeveelheid enzymen die nodig zijn per maaltijd of tussendoortje is vooral afhankelijk van de hoeveelheid vet die hierin zit. Met behulp van een voedingswaardetabel kan berekend worden hoeveel vet een maaltijd of voedingsmiddel bevat. Vetten zijn een essentieel onderdeel van een gezonde voeding en een belangrijke energiebron en zorgen voor de opname van vet - oplosbare vitamines.
De benodigde hoeveelheid enzymen wordt individueel afgestemd door de diëtist of de arts.
1 capsule Creon Forte® of 1 capsule Pancrease HL® bevat 25.000 eenheden lipase en verteerd per capsule 12 tot 25 gram vet in de voeding. De gebruikelijke dosis voor een maaltijd ligt tussen de 25.000 en 80.000 lipase eenheden en voor een snack de helft van de dosis die moet worden ingenomen voor een maaltijd.
Hoe kunnen de pancreasenzympreparaten het beste ingenomen worden?
-
Neem de capsules in bij de hoofdmaaltijden, maar ook bij de tussendoortjes, die vet of eiwit bevatten. Bijvoorbeeld: chocolademelk, (drink)yoghurt, vla, koek, chips en chocolade. Enzymen zijn niet nodig bij bijvoorbeeld: koffie, thee, frisdrank, limonade, fruit, drop, kauwgom en zuurtjes.
-
Neem de capsules tijdens of direct na de maaltijd in. Wanneer de maaltijd langer duurt, bijvoorbeeld bij uit eten gaan, verdeel dan de capsules over de maaltijd, bij aanvang, halverwege en na de maaltijd.
-
De capsules heel doorslikken (dus niet kauwen) met voldoende water.
-
Als het niet lukt de capsules in 1 keer door te slikken, mag je de capsules openen. Neem de korrels los in, met een zuur voedingsmiddel. Bijvoorbeeld: appelmoes, yoghurt, sinaasappelsap of appelsap. Zorg dat er geen korrels in de mond achterblijven, deze kunnen het slijmvlies in de mond aantasten. De korrels niet fijnkauwen.
Hieronder staan voorbeelden van het berekenen van de hoeveelheid vet in verschillende maaltijden en de hoeveelheid enzymsuppletie die daarbij nodig is. Dit is een voorbeeld.
Ontbijt
|
Gram vet |
|
|
2 sneetjes brood |
2 |
|
besmeerd met margarine |
8 |
|
belegd met 1x kaas, 48+ |
6 |
|
belegd met 1x jam of stroop |
0 |
|
1 beker volle melk |
7 |
|
Totaal: |
23 |
|
Benodigde enzymen |
1 - 2 capsules Creon Forte®/Pancrease HL® |
Tussendoortjes
|
Gram vet |
|
|
1 flesje energierijke drinkvoeding (melkbasis) |
12 |
|
1 stroopwafel |
6 |
|
Totaal: |
18 |
|
Benodigde enzymen |
1 - 2 capsules Creon Forte®/Pancrease HL® |
Warme maaltijd
|
Gram vet |
|
|
100 gram karbonade |
11 |
|
1 lepel jus |
6 |
|
200 gram groente |
0 |
|
200 gram gebakken aardappelen |
8 |
|
1 eetlepel mayonaise |
12 |
|
200 ml vanillevla |
6 |
|
Totaal: |
43 |
|
Benodigde enzymen |
2 - 4 capsules Creon Forte®/Pancrease HL® |
Om in te schatten hoeveel vet je voeding bevat kun je gebruik maken van het etiket, de eettabel (tabel van het Voedingscentrum met veel gebruikte producten) of de Eetmeter-app van het Voedingscentrum. Je diëtist kan je hier ook bij helpen.
Hieronder staat een lijst met verschillende voedingsmiddelen ondergebracht in de categorieën: broodmaaltijden, warme maaltijden, nagerechten, tussendoortjes en dranken. Achter ieder voedingsmiddel staat het aantal grammen vet wat dit product bevat.
Op de website van het Voedingscentrum is het vetgehalte van nog veel meer voedingsmiddelen te vinden. Daarnaast is ook de Nevo-tabel een handig hulpmiddel. Deze zijn terug te vinden op internet. Ook heeft het voedingscentrum een gratis app ontwikkeld: de Eetmeter. Deze kun je instellen op enkel de hoeveelheid vet in voeding.
Broodmaaltijden
|
Broodsoorten |
Gram vet |
Smeersel |
Gram vet |
|
1 snee wit, bruin of volkorenbrood |
1 |
Besmeerd met halvarine |
2 |
|
1 luxe broodje |
2 |
Dik besmeerd met halvarine |
4 |
|
1 croissant |
9 |
Besmeerd met margarine |
4 |
|
1 plak ontbijtkoek |
0 |
Dik besmeerd met margarine |
7 |
|
1 knäckebröd / beschuit |
1 |
|
Broodbeleg |
Gram vet |
Broodbeleg |
Gram vet |
|
1 plak 48+ kaas |
6 |
1 x pindakaas |
8 |
|
1 x vette vleeswaren (boterhamworst, palingworst, cervelaat, berliner, etc.) |
2 |
1 x magere vleeswaren ham, rollade, kipfilet, rookvlees, fricandeau, rosbief) |
1 |
|
1 x chocoladehagelslag |
3 |
1 x chocoladepasta |
6 |
|
1 x smeerkaas 48+ |
3 |
1 x vruchtenhagelslag, stroop, jam |
0 |
|
1 x gekookt ei |
5 |
1 x gebakken ei |
9 |
Warme maaltijden
|
Gram vet |
Gram vet |
||
|
Aardappelen/ rijst/ macaroni |
0 |
Gebakken aardappelen (2 opscheplepels) |
8 |
|
Groenten zonder sausje |
0 |
Groente a la crème (2 opscheplepels) |
6 |
|
Mager vlees (100 gram) zoals : biefstuk, entrecote, kip zonder vel, sukadelapjes, hamlappen, ribkarbonade, blinde vink |
6 |
Gemiddeld vet vlees (100 gram): rundergehakt, kip met vel, hamburger, schouderkarbonade, doorregen runderlappen |
15 |
|
Vet vlees (100 gram) zoals: slavink, half om half gehakt, speklappen, rookworst |
24 |
Gestoofde witte vis (100 gram) |
0 |
|
Zalm (100 gram) |
8 |
1 sauslepel gemiddeld vette jus |
10 |
|
Lasagne (200 gram) |
20 |
Hartige taart van bladerdeeg (200 gram) |
42 |
|
1 pannenkoek (100 gram) |
5 |
1 pizza (300 gram) |
42 |
|
1 zakje / bakje friet (150 gram) |
21 |
1 eetlepel mayonaise (20 gram) |
16 |
|
1 eetlepel frietsaus (20 gram) |
6 |
1 eetlepel curry |
0 |
|
1 frikadel |
15 |
1 kroket |
10 |
|
5 bitterballen |
20 |
1 lekkerbekje |
18 |
Nagerechten
|
Gram vet |
Gram vet |
||
|
1 schaaltje vla (150 ml) |
4 |
2 bolletjes roomijs (100 gram) |
10 |
|
1 schaaltje magere yoghurt (150 ml) |
0 |
1 bolletjes yoghurtijs (100 gram) |
5 |
|
1 schaaltje volle yoghurt (150 ml) |
5 |
Waterijs |
0 |
|
Fruit |
0 |
Stoofpeertjes |
0 |
|
Tiramisu (115 gram, 1 portie) |
25 |
Chocolademousse (60 gram) |
9 |
Tussendoortjes
|
Zoete tussendoortjes |
Gram vet |
Zoete tussendoortjes |
Gram vet |
|
1 appelflap |
26 |
1 stuk vruchtenvlaai |
6 |
|
1 biscuittje |
1 |
1 stuk mokkataart |
26 |
|
1 stukje banketstaaf (25 gram) |
7 |
1 Bounty |
14 |
|
1 stukje boterkoek (30 gram) |
10 |
1 Mars |
10 |
|
Chocolade melk of puur (50 gram) |
10 |
1 Milky Way |
5 |
|
Drop |
0 |
1 Snickers |
17 |
|
1 eierkoek |
1 |
1 kokosmakroon |
6 |
|
1 EverGreen / Sultana |
1 |
1 stuk appeltaart |
10 |
|
1 gevulde koek |
11 |
1 tompoes |
12 |
|
Popcorn (50 gram) |
2 |
1 stuk slagroomtaart |
16 |
|
1 koffiebroodje |
6 |
1 stroopwafel |
5 |
|
1 stuk kwarktaart |
13 |
1 plak cake |
7 |
|
1 stuk kruimelvlaai |
13 |
1 oliebol |
5 |
|
1 moorkop |
21 |
|
Hartige tussendoortjes |
Gram vet |
Hartige tussendoortjes |
Gram vet |
|
1 saucijzenbroodje |
21 |
Japanse mix |
0 |
|
1 worstenbroodje |
16 |
1 blokje kaas |
6 |
|
Borrelnootjes (50 gram) |
18 |
1 x brie of kruidenkaas op toastje |
4 |
|
Pinda’s (50 gram) |
26 |
1 x filet americain op toastje |
1 |
|
Studentenhaver (50 gram) |
16 |
Salade op toastje |
2 |
|
Chips (50 gram, kwart zak) |
15 |
1 minipizza |
11 |
|
Chips (klein zakje, 30 gram) |
9 |
1 loempia |
12 |
Dranken
|
Gram vet |
Gram vet |
||
|
Koffie, thee, water, bouillon |
0 |
Frisdranken en vruchtensappen |
0 |
|
1 beker halfvolle melk (200 ml) |
3 |
1 beker volle melk (200 ml) |
7 |
|
1 beker chocolademelk vol (200 ml) |
6 |
1 beker karnemelk (200 ml) |
1 |
|
1 beker drinkyoghurt (200 ml) |
1 |