Neuropsychologisch onderzoek

De medisch specialist heeft je naar de psycholoog verwezen voor een neuropsychologisch onderzoek. In deze folder wordt uitgelegd wat het doel is van neuropsychologisch onderzoek en hoe het in zijn werk gaat.

Wat is neuropsychologie?

Het vakgebied neuropsychologie bestudeert de samenhang tussen gedrag en de werking van de hersenen.
De neuropsycholoog stelt met behulp van neuropsychologisch onderzoek vast welke gevolgen een hersenbeschadiging heeft voor het dagelijks leven. Met andere woorden: als iemand op een bepaald gebied niet meer goed functioneert, dan gaat de neuropsycholoog na of dit het gevolg kan zijn van een beschadiging of storing in de hersenen.

Hersenbeschadiging

Een hersenbeschadiging kan ontstaan als gevolg van een ongeval (traumatisch hersenletsel), een beroerte (hersenbloeding of herseninfarct), een ziekte (infectie, gezwel), een aangeboren afwijking of een neurologisch ziektebeeld zoals dementie. Een hersenbeschadiging kan naast lichamelijke gevolgen ook gevolgen hebben op de volgende gebieden:

• het denkvermogen (cognitief functioneren): zoals stoornissen in aandacht, geheugen, waarneming, taal, denken, tempo en uitvoeren van handelingen.

• gedrag en emoties zoals initiatiefverlies, verminderde sociale vaardigheden, agressiviteit, angst, depressiviteit, prikkelbaarheid en persoonlijkheidsveranderingen.

Deze veranderingen kunnen het dagelijks functioneren ontregelen, bijvoorbeeld het uitvoeren van hobby’s en werk en/of het functioneren binnen het gezin.

Wat doet de neuropsycholoog?

Op grond van verschillende testuitslagen kan de neuropsycholoog onderzoeken wat er met je aan de hand is. De neuropsycholoog geeft daarnaast informatie en advies over de aard van eventuele verstoorde functies en hoe het beste met de beperkingen daarvan kan worden omgegaan. Bij voorkeur informeert de neuropsycholoog ook je familie. Wanneer wenselijk bieden zij begeleiding in het proces van aanpassing op de veranderde situatie. Is er sprake van behoefte aan langdurige begeleiding en ondersteuning, dan verwijst de neuropsycholoog je door naar gespecialiseerde instellingen in de regio.

Wat is een neuropsychologisch onderzoek?

Bij een neuropsychologisch onderzoek wordt onderzocht hoe het gesteld is met bijvoorbeeld je geheugen, concentratievermogen, taalvaardigheid en hoe goed je dingen kunt plannen en organiseren. Het onderzoek bestaat uit twee delen:

• Een gesprek

• Afname van een aantal testen en/of vragenlijsten

Wat gebeurt er tijdens het gesprek?

Tijdens het gesprek wordt in kaart gebracht welke klachten en veranderingen er door jezelf of je naasten worden bemerkt. Er wordt nagegaan of er bij alledaagse bezigheden of op je werk dingen zijn die niet meer zo vanzelfsprekend gaan als voorheen. Om een goed beeld te krijgen is het wenselijk dat je partner of een andere naaste, aanwezig is bij het gesprek.

Wat gebeurt er bij het testonderzoek?

Vervolgens volgt de afname van een aantal neuropsychologische tests. Daarmee worden diverse functies onderzocht zoals het geheugen, concentratie, werktempo, waarneming, taal, ruimtelijk inzicht en planning. Soms worden er ook vragenlijsten afgenomen, bijvoorbeeld over je stemming of over persoonlijkheidskenmerken. Het onderzoek neemt meestal 1,5 tot 2 uur in beslag. Zo nodig wordt het onderzoek verspreid over meerdere dagdelen.
Je hoeft je niet speciaal voor te bereiden voor het onderzoek. Het is belangrijk dat je uitgerust bent en niet onder invloed van alcohol of drugs. Als je een bril of gehoorapparaat nodig hebt, neem deze dan mee.

Voorbeelden

• Iemand heeft een herseninfarct gehad en diegene heeft daarna verlammingsverschijnselen en kan niet meer goed uit zijn woorden komen. In de meeste gevallen is zo iemand al onderzocht door de logopedist en fysiotherapeut. De neuropsycholoog zoekt uit wat de aard van de cognitieve problemen is en of er andere stoornissen zijn op het gebied van kennis. Ook geeft de neuropsycholoog advies over hoe de patiënt en diens omgeving het beste met de beperkingen om kunnen gaan.

• Iemand heeft 1 jaar geleden een auto-ongeluk gehad met een zware hersenschudding als gevolg. Nu kan hij zijn werk niet goed meer aan. De neuropsycholoog zoekt uit of dit een gevolg is van het ongeluk of dat er andere oorzaken een rol spelen. Daaruit volgt een advies voor werkaanpassing of hoe het werk opnieuw hervat kan worden.

• Een ouder iemand die zich altijd goed en zelfstandig kon redden, begint langzaamaan van alles te vergeten. De neuropsycholoog onderzoekt bijvoorbeeld of hier sprake is van beginnende dementie. Uit het onderzoek volgt advies over hoe hier mee om te gaan voor de patiënt en diens omgeving.

Uitslag

Na het neuropsychologisch onderzoek moeten de resultaten worden uitgewerkt. Daarna zal de uitslag met je worden besproken door de neuropsycholoog. Het is belangrijk dat een partner of familielid daarbij aanwezig is.

Vertrouwelijke informatie

De neuropsycholoog heeft een beroepsgeheim. Het rapport van het neuropsychologisch onderzoek wordt gestuurd naar de medisch specialist die je verwezen heeft. Informatieverstrekking aan anderen, zoals hulpverleners buiten het ziekenhuis of andere instanties, gebeurt alleen na jouw toestemming. Uiteraard kun je een kopie van het verslag opvragen.

Vragen

Heb je na het lezen van deze folder nog vragen, dan beantwoordt de neuropsycholoog deze graag tijdens het gesprek. Met praktische vragen kun je bellen met de poli Medische Psychologie op 0413 – 40 19 90.