Mondverzorging in de palliatieve fase

Mondproblemen in de palliatieve fase komen vaak voor. Soms leiden ze ertoe dat je eten en drinken gaat vermijden. In deze folder lees je adviezen om mondproblemen te voorkomen of te verlichten. Voor de meeste mensen is de dagelijkse verzorging van de mond en het gebit vanzelfsprekend.

In de palliatieve fase is de kans op mond- en gebitsproblemen groter, en is goede mondzorg van belang.

Droge mond

Door onvoldoende vochtinname, maar ook door het gebruik van bepaalde geneesmiddelen en/of zuurstofgebruik, heb je mogelijk last van een droge mond. Een droge mond kan ontstaan doordat je speekselklieren minder goed functioneren, bijvoorbeeld door veroudering, bepaalde ziektes, bestraling of tumoren. Een droge mond geeft een onaangenaam gevoel. Het zorgt vaak voor taai en draderig speeksel, smaakveranderingen en/of problemen met kauwen en slikken. Hierdoor kan het zijn dat je tandvlees en/of mondslijmvlies gevoeliger zijn voor wondjes en infecties. Als gevolg hiervan kan je voedselinname sterk afnemen. Ook kan het leiden tot een slechte adem en belemmeringen bij spreken en slapen.

Adviezen

• Poets minimaal twee keer per dag je tanden, bij voorkeur elektrisch.
• Spoel je mond regelmatig met bijvoorbeeld kraanwater, zout water, kamillethee of andere neutrale mondspoelingen om je mond vochtig te houden. Maak eventueel gebruik van een sprayflacon (verkrijgbaar bij de drogist als reisspray). Spoel zo mogelijk ook ’s nachts bij het wakker worden je mond.
• Het drinken van aangelengde muntsiroop helpt tegen dorst en een droge mond.
• Vermijd mondspoelingen met alcohol of glycerine; deze bevorderen uitdroging van de slijmvliezen.
• Neem samen met je voedsel ook vocht of maak eventueel je voeding vochtig met jus of vruchtenmoes. Vermijd sterk gekruide, droge en harde voeding.
• Smeer je lippen in met vaseline. Gebruik bij zuurstof geen vaseline, maar lippencrème op waterbasis in verband met brandgevaar. Bijvoorbeeld Nisita, Nasumel of Cetomacrogol op glycerinebasis.

Stimuleren van de speekselproductie

• Zuig op een suikervrij zuurtje.
• Zuig op stukjes (ingevroren) ananas (bevat slijmoplossende enzymen).
• Zuig op ijsblokjes (eventueel van diverse soorten limonade). IJsblokjes met muntsiroop helpen tegen dorst en een droge mond en hebben een sterker effect dan normale ijsblokjes.
• Neem kleine slokjes water of koolzuurhoudende dranken.
• Kauw op kauwgom.
• Gebruik Xylimelt-tabletten (verkrijgbaar bij de drogist). Deze kun je vastplakken aan je tandvlees, waardoor er geen kans is op verslikking of verstikking.

Kun je niet meer goed slikken?

• Reinig minimaal drie keer per dag je mond en gebit met een vochtig gaasje dat je om je vinger wikkelt. Maak hiermee de binnenkant van je mond schoon, inclusief de wangzakken, het gehemelte en onder de tong. Ga niet achter in de keel, dit bevordert de braakneiging.
• Het gebruik van een swab kan prettig zijn om je mond te bevochtigen of om bijvoorbeeld een beetje water eruit te zuigen.
• Plaats een luchtbevochtiger.
• Spray water in je mond (met een reissprayflesje, verkrijgbaar bij de drogist).
• Druppel water in je mond met een pipet of spuitje dat hiervoor bestemd is.
• Biotene Oral Balance® gel en spray hebben ook een antimicrobiële werking. De gelvorm breng je aan op de slijmvliezen. De werkingsduur bedraagt ongeveer 8 uur. Het mag vaker dan drie keer per dag gebruikt worden. Drink na toepassing niet direct of bevochtig je mond niet.
• Gebruik Xylimelt-tabletten (verkrijgbaar bij de drogist). Deze kun je vastplakken aan je tandvlees, waardoor er geen kans is op verslikking of verstikking.

Vragen?

Heb je nog vragen na het lezen van deze folder? Neem dan gerust contact op met de palliatieve zorg: 0413 - 40 22 29 (8.00 - 17.30 uur).