Koortsstuip bij kinderen

Uw kind heeft een koortsstuip doorgemaakt. Voor de meeste mensen is het meemaken van een dergelijke aanval een zeer angstwekkende ervaring. Waarschijnlijk heeft u op dit moment dan ook vele vragen over dit soort aanvallen. In deze folder vindt u informatie over koorts, koortsstuipen en hoe u moet handelen tijdens een koortsstuip bij uw kind. Aarzel echter niet uw vragen te stellen aan uw behandelend kinderarts of uw huisarts.

Koorts bij kinderen

Een normale lichaamstemperatuur is tussen de 36,5 en 37,5°C. Er is sprake van koorts wanneer de temperatuur boven de 38°C komt. Koorts is meestal een signaal dat het lichaam vecht tegen binnengedrongen ziektekiemen en treedt dan ook op bij verschillende kinderziekten. Tijdens dit 'gevecht' bouwt het lichaam weerstand op tegen die ziektekiemen.
Een kind heeft nog heel wat weerstand op te bouwen en heeft dus vaak koorts. Een paar dagen koorts is niet slecht voor een kind en hoeft niet met medicijnen onderdrukt te worden.

Als het een baby betreft of wanneer u het idee heeft dat er meer aan de hand is, moet u met de huisarts overleggen.

Hoe u moet handelen bij koorts

Jonge kinderen hebben regelmatig koorts; dit hoort bij deze levensfase. Hieronder staat een aantal adviezen die u bij koorts kunt toepassen:

• Overtuig u ervan dat er werkelijk koorts is en meet de temperatuur.
• Probeer een indruk te krijgen over de oorzaak van de koorts. Overleg eventueel met de huisarts.
• Vanwege verhoogd vochtverlies is het belangrijk dat het kind, in kleine beetjes, veel drinkt. Bijvoorbeeld water, slappe thee, (ontvette) bouillon en verdund appelsap.
• Het is niet nodig de koorts met medicijnen te onderdrukken. Indien u toch een koortswerend middel wilt geven, doe dit dan in overleg met uw huisarts of kinderarts.
• Kleed het kind luchtig aan en laat het onder een dunne deken slapen. Een kind met koorts hoeft niet in bed te blijven. Wel heeft het kind rust nodig. Als het lekker weer is, mag het kind zelfs gewoon naar buiten (als het zich maar een beetje rustig houdt).
• Kinderen met koorts hebben meestal geen zin in eten, ook dat is niet erg. Die schade halen ze later wel weer in.
• Om het kind het ziek-zijn te laten vergeten, heeft het wat extra aandacht nodig. U kunt bijvoorbeeld wat voorlezen of een spelletje doen.

Koortsstuipen

Kenmerken van een koortsstuip

• Een koortsstuip is een plotseling optredende aanval met (symmetrische) spiertrekkingen van armen, benen en (soms) gezicht, waarbij de ogen wegdraaien. Hierbij verliest het kind het bewustzijn.
• Tijdens de aanval voelt het kind geen pijn en kan soms enkele seconden met ademhalen stoppen. Hierdoor kan verkleuring van de huid ontstaan.
• De lichaamstemperatuur is meestal hoger dan 39,5° C.
• Een koortsstuip kan optreden bij kinderen vanaf zes maanden tot 5 jaar, die zich normaal ontwikkelen en geen ziekte van het centrale zenuwstelsel hebben.
• Een koortsstuip duurt korter dan 15 minuten. De bewustzijnstoornissen houden niet langer dan een half uur aan.
• Na een koortsstuip maakt het kind een uitgeputte indruk en valt dan in een diepe slaap.
• Een koortsstuip veroorzaakt geen schade aan de hersenen.
• Kinderen overlijden nooit tijdens een koortsstuip.

Oorzaken van een koortsstuip

De koortsstuipen kunnen ontstaan of uitgelokt worden door snel oplopende koorts. De hoge koorts, waarbij doorgaans de stuipen optreden, kan vele oorzaken hebben. Onderzoek wijst uit dat de koorts bij kinderen met een koortsstuip meestal veroorzaakt wordt door een verkoudheid of een keel- of oorontsteking.
Stuipen hebben soms een andere oorzaak dan koorts: bijvoorbeeld epilepsie, een tekort aan glucose in het bloed (hypoglycemie) of een hersenvliesontsteking. Met een lichamelijk onderzoek kan de huisarts of kinderarts dit vaststellen. In de meeste gevallen zal de arts geen oorzaak van de koorts kunnen vinden.

Hoe vaak komen koortsstuipen voor?

Koortsstuipen komen regelmatig voor. Ongeveer 2 -­ 5% van alle kinderen maakt ooit één of meer koortsstuipen door; bij 65 - 75% van die kinderen blijft het bij één koortsstuip. Echter 15 -­ 25% van de kinderen die eenmaal een dergelijke aanval hebben meegemaakt, krijgen 2 -­ 3 periodes met koortsstuipen (10% zelfs meer dan drie koortsstuipen).

Ongeveer driekwart van deze herhalingen treden op binnen één jaar na de eerste aanval.
In een gezin waarin één kind koortsstuipen heeft gehad, is de kans dat een volgend kind ook koortsstuipen krijgt ongeveer 10%. Als ook één van de ouders koortsstuipen heeft doorgemaakt, kan deze kans toenemen tot 50%.

Na de diagnose

Wanneer de diagnose koortsstuipen is gesteld en de kinderarts besluit uw kind in het ziekenhuis op te nemen, dan zoekt men in het bloed en de urine naar de oorzaak. Als de koortsstuipen anders verlopen dan hierboven beschreven, zal soms een foto van de borstkas worden gemaakt of een lumbaalpunctie (=ruggenprik) worden verricht.

De gevolgen van een koortsstuip

Uit onderzoek is gebleken dat verreweg de meeste kinderen zich na de koortsstuip verder geheel normaal ontwikkelen. Vrijwel nooit worden door een koortsstuip blijvende afwijkingen aan de hersenen veroorzaakt. De kans dat zich later epilepsie ontwikkelt, is erg klein (0,5 -­ 1%), en hangt samen met het vóórkomen van epilepsie in de familie.

Hoe u moet handelen bij een nieuwe koortsstuip

Het is dus mogelijk dat bij een nieuwe koortsperiode er opnieuw een koortsstuip optreedt. Hieronder staat een aantal adviezen die u bij een nieuwe koortsstuip kunt toepassen:

• Het is belangrijk dat u kalm blijft en niet in paniek raakt.
• Zorg dat uw kind zich niet kan verwonden. Leg uw kind op een zachte ondergrond. Draai het op de zij of op de buik met het hoofd opzij, zodat uw kind vrij kan ademen.
• Probeer voeding of een voorwerp in de mond voorzichtig te verwijderen.
• Als de koortsstuip niet binnen 3 ­- 5 minuten vanzelf stopt, kunt u midazolam toedienen via de neus of een stecolid rectiole. Het aantal pufjes dat u met de neusspray moet geven, hangt af van de leeftijd en het gewicht van uw kind. De arts die het middel voorschrijft zal u informeren over de toe te dienen dosering.
• Na een koortsstuip moet ieder kind altijd door een arts (in eerste instantie door de huisarts) worden nagekeken. U moet dus contact opnemen met de (dienstdoende) huisarts. Deze zal zoeken naar de oorzaak van de koorts, en eventueel verder onderzoek en/of een behandeling instellen.

Tot slot

Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, aarzel dan niet deze te bespreken met uw huisarts of eventueel uw kinderarts. Telefoonnummer Kinder- en jongerenafdeling: 0413 40 34 17