Informatie over de suprapubische katheter

Wat is een katheter?

Een katheter is een holle, soepele buis waarmee urine uit de blaas wordt afgevoerd.
Aan het uiteinde van de katheter zit een ballonnetje. Om te voorkomen dat de katheter uit de blaas valt wordt het ballonnetje gevuld met water.
De urine in de blaas wordt afgevoerd naar een opvangzak die gedragen wordt op je been. In overleg met je arts kan er eventueel de keuze gemaakt worden om gebruik te maken van een katheterventiel. (zie folder katheterventiel)

Deze folder informeert je over het gebruik van de suprapubische katheter. Blijf niet met vragen zitten. Ook als je na het lezen van de folder nog vragen hebt, stel deze dan gerust aan de verpleegkundige. Zij helpt je graag.

Wat is een suprapubische katheter?

Een suprapubische katheter is een katheter die via een kleine incisie (sneetje) via de buikwand, net boven het schaambeen in de blaas wordt gebracht. Voor deze ingreep is het meestal noodzakelijk dat je voor een dag wordt opgenomen in het ziekenhuis. De suprapubische katheter wordt door een uroloog geplaatst.

Waarom een ​​suprapubische katheter?

Er zijn verschillende redenen waarom een ​​suprapubische katheter geschikter is dan een katheter via de plasbuis. Het is aangenamer en is gemakkelijker te verzorgen. Wanneer je seksueel actief bent, is een suprapubische katheter gemakkelijker met vrijen. De uroloog heeft met je besproken waarom je een suprapubische katheter krijgt.

Suprapubische katheter vervangen

Een suprapubische katheter wordt meestal om de 8 weken vervangen. Soms zijn er redenen om de katheter eerder te vervangen. De eerste keer wordt de katheter in het ziekenhuis vervangen. Daarna kan de huisarts of de wijkverpleegkundige van de thuiszorg dit doen.

Verzorgen van de suprapubische katheter

Een suprapubische katheter geeft meestal geen problemen. Om de kans op infecties te verkleinen kun je de volgende eenvoudige regels toepassen:

• Was dagelijks de huid, rondom de insteekopening waar de katheter is ingebracht, met water

• Droog je zorgvuldig af

• Gebruik nooit talkpoeder of crème

• Was de handen vóór en na het loskoppelen of vervangen van een opvangzak en ook na elke wc bezoek

• Probeer elke dag een douche te nemen (hierbij kun je de beenzak aanhouden)

• Rondom de insteekopening hoeft alleen een gaasje aangebracht te worden als er wat afscheiding uit de insteekopening komt

• De insteekopening rondom de katheter kan rood en soms gezwollen zijn. Dit is normaal en is meestal geen ontsteking

Drink veel!

Voor een goede afvoer van de urine via de katheter is het belangrijk om voldoende te drinken. Het advies is om 1,5 tot 2 liter vocht te gebruiken tenzij je een vochtbeperking hebt.

Eet evenwichtig

Normale voeding volstaat. Probeer vezelrijke voeding te eten zoals: vers fruit, groente en volkorenbrood om hardlijvigheid te voorkomen.

Beweging

Wandelen of een andere vorm van regelmatige dagelijkse beweging bevordert de werking van de darmen. Let op: een volle darm kan de afvoer van de urine bemoeilijken.

Kan ik nog seksueel actief zijn?

Met een suprapubische katheter kun je nog seksueel actief zijn. Dit hoeft dus geen probleem te zijn. De katheter kan op de buik vast geplakt worden. Indien de katheter je hindert tijdens het vrijen, kun je dit bespreekbaar maken met de arts of verpleegkundige.

Urinelekkage

• Af en toe kan er urine lekken via de plasbuis. Waarschijnlijk heb je dan last van blaaskrampen

• Ga steeds na of er geen knik in de katheter zit en of deze niet verstopt is (als dit het geval is bevat de opvangzak geen urine)

• Zorg ervoor dat de slang tussen de katheter en de opvangzak goed zit

• Let erop dat de opvangzak zich lager dan de blaas bevindt

• Als er urine via de insteekopening lekt, neem dan contact op met je arts of verpleegkundige

Soorten opvangzakken

Je hebt twee soorten zakken nodig: een beenzak en een nachtzak.
De beenzak draag je overdag onder de kleding. Voor de nacht koppel je de nachtzak (met een grotere inhoud) aan de beenzak. Zo wordt alle urine uit de blaas opgevangen, zonder dat je op hoeft te staan om de opvangzak leeg te maken. De katheter en de beenzak vormen een gesloten afvoersysteem. Dit gesloten systeem voorkomt dat bacteriën in de katheter of in de beenzak terechtkomen. Hierdoor verminder je de kans op infecties. De beenzak mag alleen van de katheter losgekoppeld worden als je deze wilt vervangen. Het behoud van dit gesloten systeem is belangrijk.

Beenzak

Dragen van een beenzak

De beenzak wordt bevestigd aan het boven- of onderbeen met behulp van een bevestigingskous of met beenbandjes.
Je vermijdt hiermee het afzakken van de beenzak als deze zich vult met urine. Beenzakken zijn beschikbaar in drie verschillende inhoudsmaten: 350ml, 500ml, 750ml.
Aan de beenzak zit een verbindingsslang die je kunt vast koppelen aan de katheter. De verbindingsslang kan eventueel ingekort worden.

Fixeren(vastzetten) van de katheter

Het is belangrijk dat de katheter goed op zijn plaats blijft zitten om trekkracht op de katheter te voorkomen.

Daarvoor maak je gebruik van een speciale band (zie foto).

• Band aanbrengen op het bovenbeen

• Katheter m.b.v. klittenband vastzetten

• Gebruik hiervoor het y vormige gedeelte van de katheter

Legen van de beenzak

Naarmate de beenzak zich vult wordt deze zwaarder en voel je de zak trekken. Wacht niet met het leegmaken van de beenzak tot die volledig vol is.

De beenzak leeg je op de volgende wijze:

• Was de handen voor en na het legen en droog deze zorgvuldig

• Open het aftappunt

• Laat de urine in het toilet of in een opvangkan aflopen

• Sluit de aftappunt

• Maak het flexibele slangetje schoon met lauw water

Verwisselen van de beenzak

• De beenzak moet elke 7 dagen verwisseld worden

• Was de handen voor en na de wisseling en droog deze zorgvuldig

• Open de verpakking en haal de beenzak eruit

• Knip de verbindingsslang van de beenzak eventueel op de gewenste lengte

• Bevestig het bijgeleverde koppelstukje aan de slang

• Bevestig de beenbandjes door de openingen van de beenzak indien je deze gebruikt in plaats van een bevestigingskous

• De non-woven kant, de antisliplaag, komt op het been

• Verwijder de beschermdop van het koppelstukje. Gebruik de beschermdop om de gebruikte beenzak af te sluiten

• Pak met een hand de katheter vast en knik deze tussen duim en vinger, zodat er geen urine uit kan lopen

• Pak met de andere hand de schone beenzak en sluit deze aan op de katheter

• Bevestig de beenzak op het been d.m.v. de beenbandjes met knoopsluiting

• Gooi de gebruikte beenzak in een daarvoor bestemde afvalbak

Nachtzak

Doorkoppelen van beenzak naar nachtzak

• Was de handen voor en na het aansluiten en droog deze zorgvuldig

• Leeg de beenzak, maar laat een beetje urine achter in de zak om vacuüm te voorkomen

• Verwijder het beschermdopje en duw het koppelstukje van de slang van de nachtzak aan het aftappunt van de beenzak

• Zet het aftappunt van de beenzak open wanneer deze is aangesloten op de nachtzak

• Het aftappunt van de nachtzak moet gesloten zijn

• Hang de nachtzak aan de haakjes van de bedhanger of leg de nachtzak eventueel in een emmer naast je bed

Plaats de opvangzakken onder het niveau van de blaas!!!

Ontkoppelen van de nachtzak

• Sluit het aftappunt van de beenzak, voordat je de nachtzak afkoppelt

• Koppel de nachtzak af van de beenzak

• Verwijder de nachtzak van de bedhanger of uit de emmer

Het legen van de nachtzak

• Was de handen voor en na het legen en droog deze zorgvuldig

• Open het aftappunt aan de onderkant van de nachtzak

• Laat de urine in het toilet of opvangkan aflopen

• Sluit het aftappunt

• De gebruikte nachtzak kan weggegooid worden in een daarvoor bestemde afvalbak

Wat te doen bij problemen?

In onderstaande situaties is het verstandig contact op te nemen met de polikliniek Urologie of de thuiszorg:

• De katheter is eruit gevallen. Dit is een spoedgeval aangezien de katheter zo snel mogelijk opnieuw ingebracht moet worden, bij voorkeur binnen 2 uur

• Je voelt je onwel en hebt pijn, koorts en buikpijn

• Als er gedurende 2 tot 3 uur geen urinelozing is

• Als er een bloeding is (bij het vervangen van de katheter is licht bloedverlies normaal rond de insteekopening)

Belangrijk!

• Controleer of de urine zonder problemen kan aflopen

• Zorg dat je een reservekatheter in huis hebt als de katheterwissels gedaan worden door de huisarts of de thuiszorg

Heb je nog vragen?

Heb je na het lezen van deze folder nog vragen of wil je meer weten? Neem dan tijdens kantooruren contact op met polikliniek urologie. Of buiten kantooruren met de receptie.

• Polikliniek urologie via telefoonnummer 0413 - 40 19 68 (binnen kantooruren)

• Receptie via telefoonnummer 0413 - 40 40 40 (buiten kantooruren)