Hoe gebruik ik zetpillen of klysma's

Je behandelend arts heeft met jou gesproken over het gebruik van zetpillen en/of klysma’s. In deze folder krijg je informatie en tips bij het gebruik hiervan. Deze folder is géén vervanging van de bijsluiter van de medicatie. Heb je na het lezen nog vragen, dan kun je terecht bij je behandelend arts of verpleegkundige.

Algemeen

De oorzaak van de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa is niet bekend. Behandelingmet medicijnen is gericht op het onderdrukken van ontstekingsreacties. Hierdoor nemen klachten af en wordt de kans op complicaties kleiner. De ziekte geneest dus niet door de behandeling met medicijnen. Na het afbouwen van of stoppen met deze medicijnen kunnen de klachten weer terugkomen.

Zetpillen en klysma’s

Medicijnen in de vorm van een zetpil of klysma worden meestal voorgeschreven als de aandoening zich tot het laatste deel van de dikke darm beperkt. Het medicijn wordt rechtstreeks in de darm ingebracht om daar zijn werk te doen. Het medicijn komt dan nauwelijks in de rest van het lichaam terecht. Hierdoor heb je minder kans op bijwerkingen.

Hoe een zetpil of klysma toe te dienen?

Zetpillen

• Ga vooraf naar het toilet en zorg ervoor dat je endeldarm leeg is voordat je de zetpil inbrengt.
• Was je handen altijd vóór en nádat je een zetpil inbrengt.
• Verwijder het folie van de zetpil (zie bijsluiter die door de apotheek is meegeleverd).
• Breng de zetpil in de anus. Het maakt daarbij niet zoveel uit of je de zetpil met de punt naar voren of met de stompe kant naar voren inbrengt. Als je de zetpil met een beetje water bevochtigt, kun je hem wat makkelijker inbrengen. Duw met een vinger de zetpil helemaal naar binnen, anders zou de sluitspier de zetpil vanzelf weer naar buiten kunnen duwen.
• Het kan zijn dat je na het inbrengen van de zetpil aandrang krijgt. Probeer er niet aan toe te geven, want de zetpil heeft enige tijd nodig om te smelten en de werkzame stof moet daarna via de endeldarm worden opgenomen.
• Als je de zetpil binnen tien minuten verliest, omdat je naar het toilet moet, kun je een nieuwe inbrengen.

Klysma

Volg altijd de voorbereiding/bereiding van het klysma zoals beschreven staat in de bijsluiter die je van de apotheek hebt meegekregen;

• Laat het klysma voor je begint op lichaamstemperatuur komen, bijvoorbeeld in een lauwwarm waterbadje. Hierdoor wordt het klysma beter verdragen en geeft het minder buikkrampen.
• Ga vooraf naar het toilet en zorg ervoor dat je endeldarm leeg is voordat je het klysma inbrengt.
• Was je handen altijd vóór en nádat je een klysma inbrengt.
• Ga op de linkerzij liggen omdat zo de vloeistof goed doordringt in de darmen.
• Houd het onderste been gestrekt en het bovenste gebogen.
• Schud het klysma goed. Breng de tuit van het klysma voorzichtig in de anus.
• Gaat het inbrengen van de tuit van het klysma in de anus moeizaam? Probeer dan lichtjes te persen. Door het persen opent de anus zich een beetje, waardoor het inbrengen soepeler gaat.
• Knijp de fles zo veel mogelijk leeg en trek deze weer uit de anus. Houd de fles ingedrukt als je hem terugtrekt. Hiermee voorkomt u dat de vloeistof weer terugvloeit in de fles. Er blijft altijd een beetje vloeistof achter in de verpakking. Dit is normaal, de ingebrachte hoeveelheid is voldoende voor de werking.
• Blijf op je linkerzij liggen. Als je dat prettiger vindt kun je op je buik rollen en 5-10 minuten in deze positie blijven liggen om te voorkomen dat de vloeistof er weer uit komt.
• Houd er rekening mee dat wanneer je een beetje vloeistof knoeit, of als de vloeistof wegloopt, de vloeistof bruine vlekken kan veroorzaken in het linnengoed. Deze vlekken zijn er niet makkelijk uit te wassen. Je kunt dit voorkomen door bijvoorbeeld op een absorberend matje te gaan liggen.

Wanneer de zetpil en klysma toedienen?

• Zetpillen: Breng de zetpillen verdeeld over de dag in. Probeer in elk geval één zetpil voor de nacht in te brengen. De zetpil kan dan lang in de darm blijven en zo langer doorwerken.

• Klysma: Dien de klysma's verdeeld over de dag toe. Probeer in elk geval één klysma ‘s avonds toe te dienen. Het medicijn kan dan de hele nacht in de darm blijven en op die manier lang doorwerken.
• Om een nieuwe opleving te voorkomen schrijft de arts wel eens voor om het medicijn om de twee tot drie dagen te gebruiken.

Bijwerkingen

Lees voor de bijwerkingen de bijsluiter die door de apotheek is meegeleverd bij de zetpillen / klysma’s.

Complicaties

In principe geeft het zetten van een klysma geen complicaties. Het vullen van de endeldarm met het vocht van het klysma kan buikkrampen en een ongemakkelijk gevoel teweeg brengen doordat het om koude vloeistof gaat. Wees voorzichtig met het inbrengen van de ‘tuit’ van het klysma. Te wild inbrengen kan kleine of grotere beschadigingen aan het darmslijmvlies aanbrengen. Deze kunnen pijnlijk zijn of bloeden. Gaat het inbrengen van de tuit van het klysma in de anus moeizaam of heb je veel last van Aambeien? Probeer dan lichtjes te persen. Door het persen opent de anus zich een beetje, waardoor het inbrengen soepeler gaat.

Vragen

Heb je na het lezen van deze folder nog vragen? Neem dan contact op met de MDL-verpleegkundige.

Voor afspraken neem je contact op met

Polikliniek maag-, darm en leverziekten
Telefoonnummer: 0413-401932

MDL-verpleegkundige

Telefoonnummer: 0413-402316 telefonisch spreekuur elke werkdag van 8.45-9.30 uur.

NB. Vermeld altijd je patiëntennummer, achternaam en geboortedatum.