Euthanasie
In bepaalde gevallen kunnen artsen euthanasie of hulp bij zelfdoding bieden, maar alleen als het lijden niet anders verlicht kan worden. De wet benoemt de voorwaarden waaronder dit kan gebeuren. In deze folder lees je wat euthanasie en hulp bij zelfdoding precies zijn, wanneer ze mogelijk zijn en welke rol je arts speelt. Ook krijg je uitleg over palliatieve sedatie en het belang van tijdig je wensen bespreken met je arts. Dit helpt je om je goed voor te bereiden op moeilijke keuzes rondom het levenseinde.
Tijdig bespreken met je arts
Na het krijgen van slecht nieuws denken veel mensen na over euthanasie. Dit gebeurt vaak uit angst voor pijn of voor een lang stervensproces. Ook willen mensen soms zelf de regie houden over hun laatste levensfase. Euthanasie is één van de opties die je hebt aan het einde van je leven. Andere mogelijkheden zijn: geen verdere medische behandeling, het stoppen met vocht en voedsel geven, of palliatieve sedatie. Het is belangrijk om dit onderwerp vroeg met je huisarts of specialist te bespreken. Zo weet je of zij bereid zijn om je verzoek in overweging te nemen en onder welke omstandigheden dat kan. Er zijn wettelijke regels voor euthanasie, bijvoorbeeld dat je ondraaglijk lijdt en dat je wilsbekwaam en helder bent op het moment van de euthanasie. Je arts zal je hierover informeren. In zo’n gesprek kun je ook horen welke andere mogelijkheden er zijn om pijn of andere klachten te verlichten.
Palliatieve sedatie
Soms denken mensen dat palliatieve sedatie hetzelfde is als euthanasie, maar dan langzamer. Dit is niet zo. Palliatieve sedatie is bedoeld om ernstig lijden te verlichten, niet om de dood te versnellen. Bij palliatieve sedatie krijgt de patiënt medicijnen die het bewustzijn verminderen, totdat er geen klachten meer zijn.
De arts beslist of palliatieve sedatie mogelijk is. Dit is anders dan euthanasie, waarbij jij als patiënt de keuze maakt om euthanasie te vragen. Voordat er palliatieve sedatie wordt gegeven, moet aan een aantal voorwaarden voldaan zijn: de klachten moeten niet meer op een andere manier te behandelen zijn en de arts moet ervan overtuigd zijn dat de dood nabij is (maximaal 1 tot 2 weken).
Euthanasie
Euthanasie is het actief beëindigen van het leven van een patiënt. Dit kan door een middel toe te dienen dat de ademhaling stopt, nadat de patiënt eerst in coma is gebracht. Een andere mogelijkheid is hulp bij zelfdoding, waarbij de arts een dodelijk middel aanreikt dat de patiënt zelf inneemt. Euthanasie wordt vaak gevraagd in de laatste fase van een terminale ziekte, zoals kanker of alzheimer, maar ook psychisch lijden valt onder de wet.
Recht op euthanasie?
Er bestaat geen recht op euthanasie. Artsen die tegen euthanasie zijn, moeten gerespecteerd worden. Als je nadenkt over euthanasie, moet je arts je tijdig en duidelijk uitleggen wat de mogelijkheden zijn. Artsen zijn niet verplicht om euthanasie uit te voeren. In dat geval kan de zorg aan een andere arts worden overgedragen.
Euthanasie mag alleen worden uitgevoerd door een arts die ervan overtuigd is dat er sprake is van uitzichtloos en ondraaglijk lijden én dat jij een vrijwillig en weloverwogen verzoek hebt gedaan. Arts en patiënt moeten samen besluiten dat er geen redelijke andere oplossing is. Ook moet ten minste één andere, onafhankelijke arts, de SCEN-arts, deze conclusie delen.
Jijzelf moet het verzoek doen. Familieleden kunnen dat niet voor jou doen. Je moet wilsbekwaam zijn om euthanasie aan te vragen. Als je niet wilsbekwaam bent, bijvoorbeeld bij dementie, kan euthanasie ook mogelijk zijn, maar dan moet er aan strikte voorwaarden worden voldaan. Een wilsverklaring kan je verzoek ondersteunen, maar het is geen garantie op euthanasie. Het is belangrijk om tijdig met je arts hierover te praten.
Wilsverklaring of schriftelijk euthanasieverzoek
Veel mensen vinden het moeilijk om over hun levenseinde na te denken, vooral als ze nog gezond zijn. In een wilsverklaring kun je opschrijven welke behandelingen je wel of niet wilt als je het einde van je leven nadert. Bespreek dit goed met je arts om misverstanden te voorkomen. Je kunt altijd van gedachten veranderen, want jouw inzichten kunnen veranderen, net als de medische mogelijkheden. Het is verstandig om regelmatig je keuzes opnieuw te bespreken.
In een schriftelijk euthanasieverzoek geef je precies aan onder welke omstandigheden je euthanasie wilt. Dit verzoek is een duidelijk verzoek aan de arts, zodat er geen twijfel is over jouw wens. Maar een wilsverklaring alleen is niet genoeg. De arts moet er zeker van zijn dat je op dat moment ondraaglijk lijdt en dat het verzoek vrijwillig en weloverwogen is. Het is daarom belangrijk om tijdig met je arts te praten over je wensen voor het levenseinde.
Je arts kan je verder helpen met vragen en het vastleggen van je wensen.
Meer informatie
Als je meer wilt lezen over dit onderwerp, kun je de volgende websites bezoeken of folders lezen:
- www.thuisarts.nl/levenseinde
- www.palliatief.nl
- www.netwerkpalliatievezorg.nl/zuidoostbrabant
- www.informare.nu
- www.alsjenietmeerbeterwordt.nl
- KNMG folder: spreek op tijd over je levenseinde
- https://www.nvve.nl/wat-euthanasie
Vragen?
Heb je na het lezen van deze folder nog vragen? Neem dan gerust contact op met de palliatieve zorg via 0413 - 40 22 29 (bereikbaar van 8.30 tot 17.00 uur). Buiten deze tijden kun je ons via de receptie bereiken op 0413 - 40 40 40.
Bron: Palliarts