Arterieel vaatlijden

Deze folder geeft je een globaal overzicht van de klachten en de behandeling van het perifeer arterieel vaatlijden. Het is goed je te realiseren dat bij het vaststellen van een aandoening de situatie voor iedereen weer anders kan zijn.

Wat is er aan de hand?

Er is bij jou een afwijking in één van de slagaderen vastgesteld. Deze afwijking is het gevolg van de afzetting van vet in de wand van de slagader en van verkalking van de wand van de slagader. Dit proces noemen we arteriosclerose (slagaderverkalking). Bij het ontstaan van arteriosclerose zijn de volgende factoren belangrijk: roken, hoge bloeddruk, suikerziekte, overgewicht en een te hoog vetgehalte (cholesterol) in het bloed.
Meestal leidt arteriosclerose tot vernauwing of zelfs totale afsluiting van de slagader. Het kan echter ook een verzwakking van de wand van de slagader veroorzaken, die dan ten gevolge van de (hoge) bloeddruk te wijd wordt (aneurysmavorming). Hieronder worden beide mogelijkheden besproken.

1. Vernauwing of afsluiting van een slagader

Vernauwing of afsluiting van een slagader heeft tot gevolg dat er minder bloed door kan stromen en dat de weefsels die van dat bloedvat afhankelijk zijn, te weinig bloed (dus zuurstof ) krijgen. Het gevolg daarvan kan zijn dat je, als het een slagader naar je been betreft, na een klein stukje lopen pijn krijgt in de kuit. Na korte tijd rusten verdwijnt de pijn en kun je weer een stukje lopen (etalagebenen). Het kan zelfs zo zijn dat er maar heel weinig bloed naar je been stroomt, zo weinig dat je helemaal niet meer kunt lopen en in rust zelfs al pijn hebt. Wanneer het de halsslagader betreft, kun je bijvoorbeeld spraakstoornissen, blindheid of verlammingen krijgen die van voorbijgaande aard of zelfs blijvend kunnen zijn.

Wat kan hieraan gedaan worden?

Afhankelijk van de ernst van de situatie en welke slagader het betreft, zijn er enkele mogelijkheden:

• De conservatieve behandeling

• De endovasculaire behandeling

• De operatieve behandeling

De conservatieve behandeling

Wanneer de vernauwing niet van ernstige aard is of wanneer er zich vele nieuwe bloedvaatjes hebben gevormd is het vaak zeer goed mogelijk om door training en eventueel het gebruik van bloedverdunnende medicijnen de situatie aanzienlijk te verbeteren.

De endovasculaire behandeling

Soms is de vernauwing van dien aard dat er bekeken moet worden of het met behulp van een ballonnetje mogelijk is het bloedvat ter plaatse van de vernauwing als het ware op te rekken waardoor het bloedvat weer beter doorgangelijk wordt. Deze procedure wordt in ons land, naar de uitvinder ervan, 'dotteren' genoemd, soms is het noodzakelijk een metalen buisje,
een z.g.n. stent te plaatsen. Het is een weinig belastende ingreep, die soms poliklinisch kan worden verricht. De methode kent gelukkig slechts zelden ernstige complicaties, hoewel bloedingen kunnen voorkomen op de insteekplaats. Uiteraard is het mogelijk dat het niet lukt om het vat op te rekken of dat de vernauwing na betrekkelijk korte tijd toch weer opnieuw ontstaat.

De operatieve behandeling

Er zijn verschillende operaties mogelijk, zoals het schoonmaken van het vat ter plaatse van de vernauwing of het langs chirurgische weg wijder maken van de vernauwde plek. Deze operatie vindt met name plaats bij een vernauwing in de halsslagader. Bij de meeste andere verstopte slagaderen wordt een omleiding gemaakt waarbij een vaatprothese of een ader van jezelf wordt gebruikt. De keuze van de operatie is uiteraard van vele zaken afhankelijk. De zwaarte van de operatie hangt natuurlijk samen met de plaats in het lichaam waar de afsluiting zit. Je chirurg kan je hierover gedetailleerd informeren.

Na de operatie wordt je in sommige gevallen kortdurend verpleegd op de intensive care afdeling.

Mogelijke complicaties

Geen enkele ingreep is vrij van de kans op complicaties. Zo zijn er ook bij deze operaties de normale risico’s op complicaties van een operatie, zoals wondinfectie, bloeding, trombose en longembolie, longontsteking, blaasontsteking of hartinfarct optreden. Verder kun je verwachten dat in het gebied van het operatielitteken na de genezing het normale gevoel zal zijn verdwenen.
Bij operaties aan de slagader zijn er specifieke complicaties mogelijk: een nabloeding of een afsluiting van de vaatprothese of de gebruikte ader. Bij het optreden van een dergelijke complicatie moet vaak opnieuw geopereerd worden.
Uiteraard proberen wij de risico’s zo klein mogelijk te houden. Daarom word je voor de operatie veelal door de internist, cardioloog of longarts volledig onderzocht en worden vele voorzorgsmaatregelen genomen.

2. Het aneurysma

Een aneurysma komt het meeste voor in de grote lichaamsslagader (aorta) en begint veelal een eindje onder de aftakking naar de nieren en eindigt boven de splitsing naar het linker- en rechterbeen. Soms is het zo dat zijtakken van de aorta ook verwijd zijn.
Wanneer er een aneurysma van een slagader gevonden wordt, dan is vaak een operatie nodig. Dit komt omdat de verwijding een zwakke plek in de wand van de slagader betekent, waarin een scheur kan ontstaan met als gevolg een levensbedreigende bloeding. Hoe groter het aneurysma, des te groter het riscico. Ook kan er, doordat er een bloedstolsel of een stukje van de wand van de slagader is losgeraakt, plotseling een afsluiting optreden in een slagader verder stroomafwaarts (embolie).

De operatie

Bovengenoemde gevaren kunnen worden voorkomen door een operatie, waarbij het aneurysma door een vaatprothese wordt vervangen. Dit kan op twee manieren worden uitgevoerd. Bij ongeveer een kwart van de patiënten met een aneurysma van de aorta kan via een lies operatie de prothese in de aorta worden ontplooid. Deze operatie vergt een ziekenhuisopname van 3 of 4 dagen. De resterende patiënten worden behandeld door een buik operatie. Deze operatie vergt een ziekenhuisopname van 7 tot 10 dagen. Na de
operatie zul je veelal naar de intensive care unit worden gebracht en soms 1 nacht worden beademd.

Mogelijke complicaties

Deze zijn in principe dezelfde als die genoemd zijn bij de vaatvernauwing. Bij mannen kan het voorkomen dat na de operatie aan de aorta de erectie verstoord is of dat, ondanks een normale erectie, de zaadlozing wegblijft. Dit kan tijdelijk zijn, maar is meestal blijvend van aard.

Weer thuis

Na ontslag uit het ziekenhuis zul je merken hoe zwaar de operatie is geweest. Het kan lang duren voordat je weer helemaal de oude bent. In het algemeen is het niet altijd nodig om bloedverdunners te gebruiken. Een gezonde levenswijze is heel belangrijk, dus: absoluut niet roken, veel lichaamsbeweging, geen overgewicht en een goed gereguleerde bloeddruk, suikerziekte en cholesterolgehalte.

Vragen

Als je na het lezen van deze folder nog vragen hebt van welke aard dan ook, aarzel dan niet deze te stellen aan je behandelend arts of verpleegkundige.

• polikliniek chirurgie: 0413 - 40 19 59, route 041 (tijdens kantooruren)

• Heb je buiten kantoortijden vragen of problemen, neem dan contact op met het centrale telefoonnummer van Bernhoven: 0413 - 40 40 40. Op grond van je vragen wordt beoordeeld welke actie verder nodig is.

Polikliniek vaatchirurgie is ook per mail te bereiken: poli.chirurgie@bernhoven.nl